خودکشی، قصور پزشکی، تصادف و قتل. هر یک از ما آدمها به شیوهای و مدل متفاوتی چشم از این جهان میبندیم. یکی به خاطر بیماری و نبود دارو فوت میکند و دیگری به خاطر خصومتهای شخصی به قتل میرسد. سینما که منبع سرشاری از رخدادهای دراماتیک است هم بستری است که برخی از هنرمندان درون آن سرنوشت تلخی را برای رفتن از دنیا انتخاب کردند. برخی هم انتخاب نکردند و دست تقدیر آنها را در کانون توجه رسانهها و مردم قرار داد قتل مرموز و وحشیانه داریوش مهرجویی و وحیده محمدیفر ما را بر آن داشت تا مرگ هنرمندانی بدون بیماری و مرگ طبیعی چشم از جهان فرو بستند را با هم مرور کنیم.
فروغ فرخزاد | ۱۳۴۵–۱۳۲۹
- علت مرگ: تصادف رانندگی
حادثه در ساعت ۱۶:۳۰ بعد از ظهر دوشنبه ۲۴ بهمن ۱۳۴۵ هنگام رانندگی با خودروی جیپ ابراهیم گلستان، در مسیر بین دروس و قلهک خیابان لقمانالدوله ادهم (بعداً شهید کماسایی) چهارراه مرودشت (بعداً شهید سوری) اتفاق افتاد. به گفته ابراهیم گلستان، فروغ قرار بود برای امور فنی فیلمی را به استودیو من (که اکنون در اختیار سیمافیلم است) ببرد. تصادف در مسیر برگشت و در صدمتری استودیو اتفاق میافتد. فروغ به علت اینکه با چند بچه که با بیاحتیاطی به خیابان دویدهاند برخورد نکند، چپ میکند و ماشین جیپ او در جوی بزرگ کنار خیابان میافتد. مستخدمی که همراه فروغ بوده، ابراهیم گلستان را خبر میکند و او را به بیمارستان هدایت که در بیست متری استودیو بود، میبرند اما به این علت که او بیمه کارگری ندارد در آن بیمارستان پذیرفته نمیشود و در نهایت او را به بیمارستان رضا پهلوی (بیمارستان شهدای تجریش) میبرند که در آن بیمارستان فروغ فوت میکند.
روز چهارشنبه ۲۶ بهمن جسد او را در امامزاده اسماعیل (زرگنده) شستشو دادند و با حضور خانواده، دوستان و علاقهمندانش در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپردند. صادق چوبک، ابوالقاسم انجوی شیرازی، جلال آلاحمد، مهدی اخوانثالث، احمد شاملو، هوشنگ ابتهاج، سیاوش کسرایی، بهرام بیضایی، نجف دریابندری، احمدرضا احمدی و بسیاری دیگر از هنرمندان و نویسندگان در این مراسم حاضر بودند. ناصر تقوایی تصویر بخشهایی از این مراسم را در فیلم مستند فروغ فرّخزاد ۱۳ دی ۱۳۱۳ – ۲۴ بهمن ۱۳۴۵ آوردهاست.
عباس کیارستمی | ۱۳۱۹ – ۱۳۹۵
- علت مرگ: قصور پزشکی
۷ فروردینِ ۱۳۹۵ رسانههای داخلی خبر دادند که کیارستمی در پی شدت گرفتن مشکلات جسمی با نظرِپزشکان در بیمارستان بستری شد. در تاریخ شنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۵ خبرگزاری ایسنا خبری مبنی بر اینکه عباس کیارستمی از سرطان دستگاه گوارش رنج میبرد منتشر کرد. کیارستمی به دلایل متعدد، از جمله خونریزی داخلی، چهار عمل جراحی را پشت سر گذاشت. اولین عمل، عمل جراحیِ درمانی بود. دومین عمل به دلیل خونریزی داخلی صورت گرفت و سومین عمل برای برداشتن کیسه صفرا و آخرین عمل به دلیل عفونتِ پیشرفته بود. در ادامه، روند درمان وی رو به پیشرفت، گزارش شد و طول درمان، بنا به تشخیص تیم معالج برای کنترل شرایط بیماری، عباس کیارستمی در خواب مصنوعی به سر برد. به گفته مشاور وزیر بهداشت یک تیم پزشکی باتجربه پیگیر درمان عباس کیارستمی بود. همچنین حسن قاضیزاده هاشمی، وزیر وقت بهداشت به ملاقات کیارستمی رفت و از نزدیک روند درمان او را دنبال کرد.[۷۵] در ۱۵ فروردین نیز بیماری سرطان وی تکذیب شد.
کیارستمی پس از دورهٔ نقاهت در تهران برای ادامهٔ درمان با آمبولانسِ هواییِ کمپانی ام کی ۲ با هزینه تهیهکننده فیلم آخرش که ساخته نشد یعنی مارین کارمیتز، راهی فرانسه شد اما پس از چند روز به علت لخته شدنِ خون، سکته مغزی کرد و در پاریس درگذشت.
پس از مرگِ کیارستمی کمپین پیگری پرونده پزشکیش توسط گروهی از سینماگران و دوستدارانش راهافتاد.
مرگ کیارستمی با واکنشهای متعددی از سوی هنرمندان و سیاستمداران داخلی و خارجی و مطبوعات جهان مواجه شد. دویچه وله، تلگراف، نیویورک تایمز، یورو نیوز، آسوشیتد پرس، گاردین، الجزیره، هافپست، فرانس ۲۴، سیانان، هالیوود ریپورتر، کوریره دلا سرا، لو موند، هاآرتص، یواسای تودی، دیلی تلگراف، ایندیپندنت، ورایتی، بیبیسی، لسآنجلس تایمز، دیلی میل، نیویورکر، اسکرین اینترنشنال و گلوب اند میل از جمله رسانه و نشریات معتبر جهان بودند که خبر درگذشت کیارستمی را تسلیت و سرتیتر خبر خود کردند.
پیکر عباس کیارستمی در شامگاه ۱۸ تیر از پاریس به ایران منتقل شد. تشییع جنازه نیز با حضور خانواده وی و هنرمندان در فرودگاه بینالمللی امام خمینی برگزار شد. بر اساس وصیتنامه کیارستمی قرار شد پیکرش در لواسان به خاک سپرده شود. مراسم تشییع پیکر عباس کیارستمی یکشنبه ۲۰ تیر ماه از مقابل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با حضور هنرمندان و دوستداران و چهرههای سیاسی و فرهنگی در خیابان حجاب برگزار گردید. پس از تشییع مقابل کانون، مراسم خاکسپاری کیارستمی در گورستان توک مزرعه لواسان انجام شد و پیکرش با همراهی خانوادهاش و چند هنرمند نزدیک به خاک سپرده شد. در جایجای آرامستان توک مزرعه و خیابانهای ورودی لواسان پوسترهای کیارستمی نصب شده بود و کیارستمی که دوستدار طبیعت بود در گورستانی پر از درخت آرام گرفت.
در ۸ خرداد ماه سال ۱۳۹۶ رئیس کل سازمان نظام پزشکی در رابطه با علت اصلی مرگ کیارستمی اظهار داشت که خونریزی حاد تحت پردههای مغزی (ساب دورال) که منجر به مرگ مغزی وی شده بود، علت اصلی مرگ او تشخیص داده شد. این خونریزی نیز ناشی از استفاده از دارویی به نام هپارین با دوز ۲۴ هزار واحد در روز است.
داریوش مهرجویی | ۱۳۱۸ – ۱۴۰۲ وحیده محمدیفر | ۱۳۴۷ – ۱۴۰۲
- علت مرگ: قتل
داریوش مهرجویی و همسرش، وحیده محمدیفر، شب ۲۲ مهر ۱۴۰۲ در خانه ویلایی خود در مشکیندشت به دست باغبان سابقشان و همدستانش کشته شدند. دخترشان مونا مهرجویی جسد آنها را کشف کرد و ماجرا را به پلیس گزارش داد. پیش از این حادثه، محمدیفر در صفحه شخصیِ خود در شبکههای اجتماعی از تهدیدهای «شخصی ناشناس با لهجه غیر ایرانی» با چاقو از پشت در ویلا خبر داده بود. او همچنین در این پست در صفحه اینستاگرام خود نوشته بود که در هفتههای اخیر مورد سرقت قرار گرفتند و دو سنتور مربوط به پروژه سنتوری ۲ از او دزدیده شده بود.
خبر کشته شدن مهرجویی و همسرش در ساعات اولیه بامداد ۲۳ مهر اعلام و از طرف نشریات پوشش داده شد.
محمّد قنبری، رئیس پلیس آگاهی کشور، با حضور در صحنه جنایت به خبرنگاران گفت: «آثاری پیدا شده که احتمالاً از قاتل است و هیچ اثری دال بر ورود به اجبار قاتل یا قاتلین به خانه دیده نشدهاست. گرد ویلا اکثراً دیواری ساخته نشده و جایی که دیوار هست کوتاه است و قاتلان بدون مانع احتمالا با باز بودن در واردِ خانه شدند.» در ۲۴ مهر هفت نفر مظنون به قتل مهرجویی و همسرش دستگیر شدند. تعداد بازداشتشدگان روز بعد به ۱۰ نفر رسید. در ۲۷ مهر اعلام شد که عامل اصلی قتل مهرجویی دستگیر شدهاست. به گفته سعید منتظرالمهدی، سخنگوی نیروی انتظامی، قاتل در میان دستگیرشدگان بودهاست. پزشکی قانونی علت مرگشان را «خونریزی شدید به دلیل جراحات وارده به واسطه برخورد چاقو یا جسم برنده و نوک تیز» اعلام کرد.
جنازه مهرجویی و همسرش در ۲۶ مهر ۱۴۰۲ با حضور جمع کثیری از مردم و هنرمندان از مقابل تالار وحدت تشییع و در قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران دفن شد.
کیومرث پوراحمد | ۱۳۲۸ – ۱۴۰۲
- علت مرگ: خودکشی
کیومرث پوراحمد ۱۶ فرودین ۱۴۰۲ در بندر انزلی درگذشت. خبرگزاریهای رسمی بهنقل از خانواده پوراحمد اعلام کردند که او بر اثر «ایست قلبی» درگذشت، اما بعضی رسانهها و به خصوص هوشنگ گلمکانی سردبیر ماهنامه فیلم امروز دلیل مرگ او را «خودکشی» اعلام کردند. همچنین رسانههای ایران گزارش دادند پوراحمد پیش از مرگ هشت صفحه یادداشت نوشته که در اختیار نیروی انتظامی است. دادستان عمومی و انقلاب استان گیلان نیز اعلام کرد که براساس بررسیهای اولیه مرگ وی بهعلت خودکشی بودهاست. کانون کارگردانان در بیانیهای گفت : « پوراحمد کارگردانی عصیانگر بود نه افسرده، معترض بود نه ناامید و بیش از خویش نگران آینده سینمای ایران بود» برخی خبرگزاری های معتبر از جمله دویچه وله با توجه به انتقادات صریح پوراحمد مرگ وی را مشکوک دانست.
همچنین پگاه پوراحمد دختر کیومرث پوراحمد در یادداشتی خودکشی پدر خود را تکذیب کرد.
مراسم تشییع جنازه پوراحمد در ۱۸ فروردین ۱۴۰۲ در قطعه هنرمندان بهشت زهرا تهران برگزار شد.
آزاده نامداری | ۱۳۶۳ – ۱۴۰۰
- علت مرگ: خودکشی
در ۷ فروردین ۱۴۰۰، شبکههای اجتماعی و رسانههای داخل ایران خبر از درگذشت آزاده نامداری دادند. به گزارش خبرگزاری فارس پیکر آزاده نامداری در آپارتمان محل سکونتش در منطقه سعادت آباد در غرب تهران کشف شد. خبرگزاری مهر به نقل از یک «منبع آگاه» ناشناس علت درگذشت وی را خودکشی عنوان کرد. خبرگزاری ایرنا به نقل قول یک مقام اورژانس تهران نوشت «از زمان فوت آزاده نامداری ۴۸ ساعت گذشته بوده است و به همین دلیل چهره او در ابتدا قابل شناسایی نبود.»
یک روز پس از اعلام خبر درگذشت نامداری، سرپرست دادسرای جنایی تهران با اشاره به اینکه در کالبدشکافی جسد اثری از ضرب و جرح مشاهده نشده، فرضیهٔ قتل او را رد کرد و وجود داروی قوی ضد افسردگی در آزمایش سمشناسی پزشکی قانونی را نشاندهنده خودکشی احتمالی نامداری دانست. در منزل نامداری دستنوشتههایی خطاب به دخترش بهشکل وصیت و خداحافظی و داروهایی که استفاده میکرده یافت شدهاند. او در این دستنوشتهها عنوان کرد که از وضعیت زندگیش راضی نیست و در مورد اموالش تعیین تکلیف کرد.
پیکر وی در ۹ فروردین ۱۴۰۰ در قطعه هنرمندان بهشت زهرا، تهران به خاک سپرده شد.
بابک خرمدین | ۱۳۵۳ – ۱۴۰۰
- علت مرگ: قتل توسط پدر و مادر
بابک خرمدین در ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ به دست والدینش که بعداً معلوم شد قاتلین زنجیرهای هستند، در شهرک اکباتان تهران به قتل رسید. در ۲۶ اردیبهشت و پس از آنکه بخشهایی از جسد مثله شده او توسط یک کارگر شهرداری در شهرک اکباتان پیدا شد، پلیس پدر و مادر خرمدین را بازداشت کرد و آنها به قتل فرزندشان اعتراف کردند. در ۲۷ اردیبهشت اکبر خرمدین (پدر مقتول) اعتراف کرد بههمراه همسرش مواد بیهوش کننده به فرزندشان خوراندهاند و پس از بیهوشی او، با بند کتانی پاهایش را بسته و یک بست پلاستیکی به گردنش انداخته و با چاقو چند ضربه به او زدهاند. سپس جسد را به حمام خانه برده و پس از مثله کردنش تکهها را در ۳ ساک دستی انداخته و حدود نیمهشب آنها را در سطل زبالههایی در فاز ۳ اکباتان، آریاشهر و میدان صنعت رها کردهاند. اکبر خرمدین انگیزه قتل پسرش را اذیت کردنها و رفتار نامناسب مقتول با پدر و مادرش عنوان کرد. قاتل طی بازجوییها، برای توجیه قتل مدعی شده بود که مقتول اقدام به آزار و اذیت و حتی ضرب و شتم آنها میکرد و همچنین رابطه خارج از عرف با زنان داشت، درحالی که همسایهها این ادعاها درباره اتهامات اخلاقی به مقتول را رد کردند.
پدر و مادر خرمدین بعداً اعتراف کردند که دامادشان فرامرز و دخترشان آرزو را نیز به ترتیب در سالهای ۱۳۹۰ و ۱۳۹۷ با همان روش به قتل رساندهاند، تکهتکه کردهاند و اجسادشان را در سطل زباله انداختهاند. آنها دلیل قتل دامادشان را «مشکلات اخلاقی» و دلیل قتل دخترشان را «مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر و ارتباط با افراد غریبه» عنوان کردند. قاتل در ادامه اعترافات خود درباره قتل دامادشان مدعی شد که او را با همکاری دخترش به قتل رساندهاست. او گفت: دخترم ۸۰ قرص خوابآور از قبل تهیه کرده بود که همه را داخل غذای شوهرش ریخت و وقتی فرامرز (مقتول و همسر آرزو) غذایش را خورد، بیهوش شد. بعد من او را کشتم و ۳ نفری جسد را به حمام خانه بردیم و در آنجا جسد را مثله کردیم و بقایای آن را همان شب در اطراف شهرک اکباتان انداختیم.
ایران موسوی ثانی مادر بابک خرمدین، پس از دستگیر شدن گفت: از مرگ بچههایم اصلاً ناراحت نیستم من با شوهرم دوتایی تصمیم به قتل میگرفتیم و شوهرم بسیار خوب و خوشرفتار است و بابک خرمدین او را کتک میزده و کارهایی میکردهاست که شرم دارم بگویم و تصمیم به تسلیم کردن خودمان بعد از قتل بابک خرمدین داشتیم که دستگیر شدیم.
وی در برابر سوال مخفی کردن قتل های قبلی جواب داد: «نگفتیم دیگه!»
چند هفته بعد از اظهارات اولیه ایران موسوی، مبنی بر رفتار پسندیده همسرش با او، در ۷ تیر ۱۴۰۰ یک فایل صوتی از داخل زندان از وی منتشر شد. ایران موسوی در این فایل صوتی برخلاف سخنان اولیهاش مدعی تجاوز جنسی اکبر خرمدین به دخترشان، آرزو شد. او در این فایل صوتی تاکید کرد که به زور با این مرد ازدواج کرده و بارها قربانی خشونت و تجاوز از سوی او شده است.
در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۴۰۰ پزشک قانونی گفت پدر و مادر بابک خرمدین اختلال روانی داشتهاند ولی بیماری پدر و مادر بابک به گونهای نیست که مسئول اعمال خود نباشند. در این گزارش ذکر شده که پدر بابک دارای اختلال روانی و مادر او دچار کند ذهنی است.
در نهایت اکبر خرمدین در تاریخ ۳۰ آبان ۱۴۰۰ در زندان درگذشت و مادر او نیز از بابت اتهام مشارکت در قتل فرزندان خود، پس از تسلیم به رای دادگاه و کسر یک چهارم از محکومیت صادره، به ۳ سال و ۹ ماه حبس محکوم شد. در شهریور ۱۴۰۱ برخی مدعی شدند که او آزاد شدهاست اما بعد اعلام شد که در این زمان به مرخصی آمدهاست.
بخشی از پیکر کشف شدهٔ بابک خرمدین، ۶ خرداد ۱۴۰۰ در قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران، در طبقه بالای آرامگاه هوشنگ گودرزی به خاک سپرده شد.
افشین یداللهی | ۱۳۴۷ – ۱۳۹۵
- علت مرگ: تصادف
افشین یداللهی بامداد چهارشنبه ۲۵ اسفند ۱۳۹۵ در مسیر بازگشت از هشتگرد به سمت تهران به دلیل برخورد شدید یک دستگاه کامیون با خودرویش، به شدت مجروح شده و در بیمارستان امام جعفر صادق شهر هشتگرد درگذشت. در این حادثه همسر و برادر همسرش بر اثر جراحت در بیمارستان بستری شدند. وی روز جمعه ۲۷ اسفند ۱۳۹۵ در قطعه هنرمندان بهشت زهرا دفن شد.
زهره فکورصبور | ۱۳۵۷ – ۱۴۰۰
- علت مرگ: خودکشی
فکورصبور ۱۰ اسفند ۱۴۰۰ در ۴۳ سالگی درگذشت. منابع رسمی علت مرگ او را اعلام نکردند. به نوشته خبرگزاری تسنیم، وی پس از مصرف تعدادی قرص جان باختهاست. منابع دیگری نیز میگویند که او در زندگیاش مشکل داشته و به دلیل خوردن بیش از حد قرص اعصاب اوردوز کردهاست. همشهریآنلاین گفت که او «۱۰۰ عدد قرص آرامبخش» مصرف کردهاست. منابع غیررسمی نیز از احتمال خودکشی او خبر دادند و این موضوع در شبکههای اجتماعی بازتاب گسترده یافت. آخرین پست اینستاگرامی که او منتشر کرده بود بخشی از یک مصاحبه تلویزیونیاش با برنامه زنده رود بود که در جواب سؤالی میگوید: «اگر به گذشته برگردم، اصلاً بازیگر نمیشوم. خداراشکر اتفاقات خوبی هم برایم افتاد. اما از بچگی دنبال زندگی آرام و بیدغدغه بودم.» مجری، حمید فراهانیراد، نوشت که احتمالاً دلیل خودکشی فکورصبور «حرفهای خارج از عرف» یک پاپاراتزی در فضای مجازی بودهاست.
پیکر فکورصبور در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
محسن جعفریراد | ۱۳۶۵ – ۱۴۰۱
- علت مرگ: خودکشی
جعفری راد در ۱۸ دی ۱۴۰۱ در ۳۶ سالگی در منزل خود درگذشت. به گفته هوشنگ گلمکانی، مدیر مجله «فیلم امروز»، به علت «خودکشی» فوت کرده است. دادستان البرز نیز این ادعا را تایید کرد که وی با قرص برنج مسموم و در بیمارستان درگذشت.
اینجا نظر بدهید